1 kwietnia 2020 r. weszła w życie specjalna ustawa, która ma pomóc przetrwać milionom Polaków skutki pandemii koronawirusa. Na jaką pomoc państwa mogą liczyć najemcy oraz właściciele mieszkań i domów?
Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie, bo ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19… zawiera setki rozwiązań. Część z nich jest adresowanych bezpośrednio do pracowników. Inne mają wspomóc różnej wielkości firmy, a nawet całe branże. Żeby móc się w tym wszystkim połapać, rząd uruchomił specjalną stronę internetową, na której znajdziesz podstawowe informacje dotyczące tzw. tarczy antykryzysowej (kliknij w rysunek poniżej).
Generalnie chodzi m.in. o to, aby nikt nie pozostał bez środków do życia. I żeby nie stracił mieszkania lub domu, np. wskutek niezapłacenia czynszu lub rat kredytu. Oto niektóre z zaproponowanych przez rząd rozwiązań.
Zasiłek opiekuńczy
Ze względu na szybkie rozprzestrzenianie się koronawirusa w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone zajęcia. Często jedno z pracujących rodziców musi więc zostać w domu, aby zaopiekować się pociechą lub pociechami. Jeśli dziecko nie ukończyło 8 roku życia, a w przypadku dzieci niepełnosprawnych – 18, to taki rodzic może starać się o zasiłek opiekuńczy. Będzie on wypłacany przez cały okres przerwy w przedszkolach i szkołach.
Wniosek o zasiłek opiekuńczy oraz oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem można złożyć u swojego pracodawcy lub wysłać do ZUS, np. za pomocą poczty elektronicznej. Wysokość zasiłku stanowi 80% podstawy wymiaru zasiłku. Jeśli jesteś pracownikiem jest nim twoje przeciętne miesięczne wynagrodzenie (brutto) z ostatnich 12 miesięcy. Od tej kwoty odejmij składki na ubezpieczenia społeczne w części, którą opłacasz.
- Więcej informacji: uzyskaj zasiłek opiekuńczy na opiekę nad zdrowym dzieckiem
Obniżki czynszu nie ma, ale…
Tarcza antykryzysowa nie przewiduje ani obniżki czy zawieszenia, ani dopłat do czynszu za mieszkanie. Musisz jednak wiedzieć, że tzw. tarcza antykryzysowa wprowadza przepis, zgodnie z którym właściciel – poza pewnymi wyjątkami – nie może do końca czerwca 2020 r. wypowiedzieć najemcy umowy najmu.
jeśli taka umowa miałaby wygasnąć wcześniej? Najemca może złożyć oświadczenie o jej przedłużeniu na dotychczasowych warunkach. Tego typu ochroną nie są jednak objęci lokatorzy, którzy np. mają zaległości w opłatach za mieszkanie przekraczające kwotę czynszu za jeden miesiąc.
Do końca czerwca właścicielowi nie wolno również podwyższać czynszu, i to nawet jeśli np. w marcu wypowiedział dotychczasowy, ale podwyżka miała zacząć obowiązywać między kwietniem a czerwcem. Także w tym przypadku najemca musi złożyć stosowne oświadczenie, bo jeśli tego nie zrobi, podwyżka zacznie go obowiązywać.
Co ważne, świadczenie może być złożone w formie elektronicznej, czyli np. za pomocą mejla.
Przesunięte terminy płatności
Tarcza antykryzysowa dała więcej czasu na uregulowanie należności podatkowych. Jeśli nie zdążysz rozliczyć podatków za ubiegły rok do końca kwietnia, to masz jeszcze jeden miesiąc na złożenie deklaracji PIT i ewentualną dopłatę podatku.
Dodatkowe 3 miesiące (do końca czerwca) dostali właściciele mieszkań i domów na uregulowanie opłaty z tytułu przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntu we własność. Ponadto rada gminy na podstawie uchwały może przedłużyć termin płatność rat podatku od nieruchomości.
Wakacje kredytowe
Związek Banków Polskich podaje o blisko 2,4 mln czynnych umów kredytowych przeznaczonych na cele mieszkaniowe. Znacznie więcej jest kredytów konsumpcyjnych. Gdybyś nie był w stanie zapłacić rat kredytu w wyznaczonym przez bank terminie, możesz skorzystać z tzw. wakacji kredytowych. Ponadto niektóre banki pozwalają odroczyć zadłużenie na karcie kredytowej czy „zrestrukturyzować” limit kredytowy w koncie osobistym.
Musisz jednak wiedzieć, że odroczenie dotyczy spłaty rat kapitałowych. Odsetki trzeba regulować na bieżąco. Ponadto każdy bank ma jednak inną ofertę i wymagania. Np. w jednym banku zawieszenia spłat trwa 3 miesiące, a w innym nawet pół roku.
Efektem wakacji kredytowych może być wydłużenie okresu kredytowania lub zwiększenie wysokości przyszłych rat. Summa summarum oznacza to konieczność zapłacenia bankowi znacznie wyższych kwot w całym okresie kredytowania.
Pozytywem jest to, że wnioskować o wakacje kredytowe możesz zdalnie bez konieczności wizyty w placówce banku, a ten nie pobierze dodatkowych prowizji i opłat.
Dopłaty do pensji
Żeby nie dopuścić do zwolnień, państwo dołoży do pensji pracowników w firmach, które popadną w kłopoty z powodu pandemii koronawirusa.
- Więcej informacji: skorzystaj z dofinansowania do pensji swoich pracowników
Na pomoc mogą liczyć także osoby samozatrudnione oraz pracujące na umowach zlecenia i o dzieło o przychodzie poniżej 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia. Jeśli jesteś jedną z takich osób, ZUS wypłaci ci jednorazowe świadczenie gwarantowane w wysokości do ok. 2 tys. zł brutto. To ok. 80% minimalnego wynagrodzenia w Polsce. Co ważne, świadczenie jest nieoskładkowane oraz nieopodatkowane.
Dodajmy, że dla samozatrudnionych na karcie podatkowej świadczenie wynosi 1,3 tys. zł, zaś dla zleceniobiorców, których suma przychodów z umów cywilnoprawnych jest niższa od 1,3 tys. zł, wyniesie ono kwotę utraconych przychodów.
- Więcej informacji: świadczenie postojowe dla osób wykonujących umowy cywilnoprawne
W ramach tarczy antykryzysowej przez 3 miesiące (marzec, kwiecień i maj) państwo pokryje składki do ZUS od mikrofirm zatrudniających do 9 osób. Zwolnienie dotyczy składek za przedsiębiorcę i pracowników. Ze zwolnienia mogą skorzystać także samozatrudnieni, którzy opłacają składki tylko za siebie. Przychód takiej osoby nie może przekraczać kwoty ok. 15,7 tys. zł, tj. 300% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia brutto.
Zwolnienie dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych.
Zarówno przedsiębiorca, jak i pracujące dla niego osoby, zachowają prawo do świadczeń zdrowotnych i z ubezpieczeń społecznych za okres zwolnienia ze składek.
- Więcej informacji: zwolnienie ze składek ZUS na 3 miesiące
Dodatki i zasiłki
Żeby opłacić mieszkanie warto ubiegać się w gminie o dodatek mieszkaniowy, który zmniejszy koszty nawet o kilkaset złotych. Pamiętaj, że dodatek mieszkaniowy nie jest zasiłkiem socjalnym dla najuboższych. O taki dodatek mogą wystąpić także osoby pracujące. W przypadku rodziny, jej zarobki nie mogą przekraczać zbytnio 1500 zł na osobę.
- Więcej informacji: Dodatek mieszkaniowy: komu się należy, jak go uzyskać, ile wynosi ta dopłata do czynszu
Ponadto – w razie przyznania dodatku mieszkaniowego – można ubiegać się równocześnie o dodatek energetyczny. W zależności od liczebności gospodarstwa domowego jego wysokość wynosi obecnie od 11,37 zł do 18,96 zł.
Osobom, które znajdą się w trudnej sytuacji życiowej ośrodki pomocy społecznej oferują wiele form wsparcia. Przy czym wsparcie pieniężne polega głównie na wypłaceniu zasiłku socjalnego: stałego, okresowego i celowego.
- Więcej informacji: zasiłek socjalny: kto może liczyć na wsparcie, w jakiej wysokości?
